Mạng lưới quan trắc quốc gia tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên
Ngày đăng: 13/09/2022 03:21:52
Từ năm 2005 đến nay, Tổng Cục Môi trường (trước đây là Cục Bảo vệ môi trường) đã giao cho các đơn vị đầu mối thực hiện các chương trình quan trắc môi trường hằng năm trên địa bàn các tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Các chương trình quan trắc định kỳ được thực hiện nhằm theo dõi diễn biến chất lượng các thành phần môi trường, qua đó, đánh giá được bức tranh tổng thể chất lượng môi trường tại các tỉnh/thành phố trên địa bàn khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Thành phần môi trường thực hiện trong các chương trình quan trắc môi trường từ năm 2005 đến nay bao gồm:
- Đối với môi trường không khí: quan trắc các thành phần không khí ngoài trời, tiếng ồn và cường độ dòng xe tại các khu dân cư gần công nghiệp và đô thị lớn, các khu dân cư tập trung; các trục quốc lộ, đường giao thông huyết mạch của vùng và các đường giao thông lớn, trung bình trong thành phố.
- Đối với môi trường nước: quan trắc môi trường nước mặt và trầm tích tại các sông suối, ao hồ, đầm phá; các cửa sông lớn, cửa biển; nước biển ven bờ tại cảng biển, bãi tắm vùng nuôi trồng thủy hải sản; nước thải đầu ra tại các khu công nghiệp và cống thoát nước đô thị.
Giai đoạn từ năm 2005 – 2010, chương trình quan trắc môi trường do Chi cục Môi trường miền Trung và Tây Nguyên thực hiện chủ yếu tập trung tại “Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung” bao gồm các tỉnh/thành phố: Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Tp Đà Nẵng. Chương trình quan trắc với các thành phần môi trường như sau:
- Không khí xung quanh các khu dân cư gần khu công nghiệp, khu dân cư đô thị và một số vùng nông thôn;
- Nước mặt tại các sông suối, ao hồ nội thị, đầm phá;
- Nước biển ven bờ tại các cảng biển, bãi tắm và nuôi trồng thủy hải sản;
- Nước thải sau hệ thống xử lý của các khu công nghiệp và khu dân cư của các đô thị.
Giai đoạn từ 2010 đến 2017, các chương trình quan trắc được giao cho Trạm Quan trắc môi trường miền Trung và Tây Nguyên (Trung tâm quan trắc môi trường) thực hiện với các chương trình tổng thể đã được xây dựng dựa trên Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg ngày 29 tháng 01 năm 2007 về việc phê duyệt “Quy hoạch tổng thể mạng lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia đến năm 2020” của Thủ tướng Chính phủ. Bao gồm:
- Quan trắc môi trường Vùng KTTĐ miền Trung gồm 05 đợt/năm (2010 - 2016);
- Quan trắc môi trường nước LVS Vu Gia – Thu Bồn gồm 03 đợt/năm (2012 - 2016);
- Quan trắc tác động của các công trình thủy điện khu vực Tây Nguyên gồm 02 đợt/năm (2013 - 2016);
- Quan trắc môi trường quốc gia đối với thành phần môi trường không khí và nước các tỉnh/thành phố trên địa bàn khu vực miền Trung và Tây Nguyên (2017).
Giai đoạn năm 2018 đến nay, Tổng cục Môi trường chủ trì thực hiện nhiệm vụ “Quan trắc quốc gia đối với môi trường không khí và nước”, và giao cho 03 Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên, miền Nam thực hiện nhiệm vụ với các thành phần và vị trí quan trắc theo: Quyết định 90/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Về việc phê duyệt Quy hoạch mạng lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia giai đoạn 2016 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Quy hoạch 90). Trong đó, Trung tâm quan trắc môi trường miền Trung và Tây Nguyên (nâng cấp từ Trạm quan trắc môi trường miền Trung và Tây Nguyên) thực hiện quan trắc tại các tỉnh/thành phố trên địa bàn khu vực miền Trung và Tây Nguyên với những nội dung chính:
- Chương trình quan trắc chất lượng môi trường được thực hiện tại 33 điểm không khí ngoài trời, 36 điểm nước mặt và 34 điểm nước biển ven bờ tại các tỉnh/thành phố thuộc khu vực miền Trung và Tây Nguyên.
Bản đồ vị trí các điểm quan trắc môi trường từ năm 2018 đến nay
Để đảm bảo tính liên tục của số liệu, tiếp tục theo dõi hiện trạng, diễn biến chất lượng môi trường nước và không khí trên toàn quốc theo không gian và thời gian và kịp thời nhận diện vùng bị ô nhiễm, dự kiến giai đoạn năm 2023 – 2025 và giai đoạn năm 2026 – 2030, Trung tâm quan trắc môi trường miền Trung và Tây Nguyên sẽ tiếp tục thực hiện chương trình “Quan trắc quốc gia đối với môi trường không khí và nước”, đồng thời, bổ sung quan trắc đối với môi trường đất cũng như các vị trí (điểm quan trắc) đối với các thành phần môi trường theo Quy hoạch 90.
Biểu đồ gia tăng điểm của các thành phần môi trường qua các năm tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên
Số điểm quan trắc chất lượng môi trường không khí, nước mặt và nước biển trên địa bàn các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên qua các giai đoạn